Never waste a good crisis... (wat Churchill ons vandaag kan leren)
02/05/2020 - 16:56
We gaan ‘de laatste tijd’ van crisis naar crisis. Financiële crisis, vluchtelingencrisis, klimaatcrisis, regeringscrisis en nu uiteraard: de Coronacrisis met crisismaatregelen, crisiscommunicatie, crisiscellen, crisisregering,…
Meestal willen we daar snel vanaf en terug naar het ‘normaal’, want als we in een crisis zitten is dat slecht. En laat me vanaf het begin van deze blog duidelijk zijn: mensen sterven, mensen lijden door onzekerheid, een gebrek aan contact, financiële zorgen,… Ik wil dat op geen enkele manier minimaliseren.
Toch vraag ik me af of het niet tijd wordt dat we anders naar een crisis gaan kijken?
Het woord 'crisis' heeft de dag van vandaag een zeer negatieve lading. In oorsprong is de term echter vrij neutraal. Het komt voort uit het het (oud)Griekse werkwoord κρινομαι (krinomai) met de betekenissen scheiden, onderscheiden, beslissen, beslechten en oordelen. Als je het zo bekijkt, is een crisis niet negatief, maar een 'moment van waarheid', een moment waarop een beslissing moet worden genomen die van grote invloed is op de toekomst.
Het was Churchill die eveneens zei dat we een crisis nooit onbenut mogen laten. In tijden waarin we als samenleving uitgedaagd worden, moeten we de geaccepteerde werkelijkheid in twijfel durven trekken. De oplossing voor nieuwe problemen zou wel eens buiten de gebaande paden of buiten het gebruikelijke kader gevonden kunnen worden.
Ik zie ook dat dit meer en meer gebeurt in onze samenleving. Zaken die eerst ondenkbaar leken, kunnen nu opeens wel. Ik denk dan aan massaal telewerken, klassen van maximum 14 leerlingen, geld vrijmaken voor de gezondheidszorg,…
Ik vind het boeiend te zien en te lezen wat deze Coronacrisis doet met de toekomstvisie van mensen voor onze samenleving. Ik zie mensen conclusies trekken op gebied van natuur, mobiliteit, onze manier van leven,… kortom onze samenleving.
Als psycholoog ben ik echter nog meer geïnteresseerd in wat deze crisis doet met ons als individu. Ik merk het ook bij mezelf. Ik stond vaak wantrouwig en huiverig tegenover online therapie (onbekend en dus onbemind), maar nu ik het doe, merk ik dat het eigenlijk beter meevalt dan gedacht. Akkoord, het is niet hetzelfde, maar het is zeker niet zo dat het niet werkt. De Coronacrisis nodigt mij uit tot groei (en laat het duidelijk zijn dat het online werken niet de enige uitdaging is ;-))…
Eigenlijk is het iets dat ik al lang had moeten weten… Een crisis is niet per definitie negatief. Ik heb lang gewerkt voor het Centrum ter Preventie van Zelfdoding (bekend van de Zelfmoordlijn). Ook daar hadden we het vaak over een crisis: een suïcidele crisis. Een zaak van leven of dood (letterlijk). Maar ook dan durfden we naar een crisis kijken als een ‘moment van waarheid’.
In iedere crisissituatie dringt een beslissing zich op. Ofwel ga je verder, ofwel verander je een aantal zaken. In iedere crisis komt ook energie vrij. Vaak een energie waarvan we zelfs niet wisten dat die aanwezig was. Dat is niet vreemd, want energie is nodig om (terug) in beweging te komen, om nieuwe wegen mogelijk te maken.
Misschien moeten we de Coronacrisis dan ook niet enkel beschouwen als iets waar we als samenleving lessen uit moeten trekken, maar kunnen en moeten we het ook vooral op onszelf betrekken.
Wat leert deze crisis ons over onszelf? Willen we ons leven zoals het was verderzetten of zien we het als een uitnodiging om ons leven in vraag te stellen en eventueel (terug) in beweging te komen? In ieder geval zit in iedere crisis de mogelijkheid tot verandering…
~Michaël~