Durf angst een plaats te geven in je leven
23/05/2020 - 13:17
Een blog over angst, onzekerheid en controle...
Heb je het ook al gemerkt? Er is veel angst in onze samenleving geslopen. Ongeveer 10% van de kinderen gaat bijvoorbeeld niet naar school omdat ouders bang zijn. 48% van de werkende Belgen kampt met angst. ...
Ik zie het ook in mijn omgeving. Ik kom senioren tegen die op 2 maanden quarantaine slechts 1 keer ‘uit hun kot’ zijn geweest (en dan nog om naar de winkel te gaan…). Ik merk bij sommige cliënten dat ze een lichte vorm van smetvrees beginnen ontwikkelen. Mondmaskers worden op de fiets gedragen,…
Maar wat is angst? Angst en onzekerheid gaan hand in hand. Angst heeft met controle te maken of eerder met een gebrek aan controle: hoe minder controle, hoe meer onzekerheid en dus ook hoe meer angst.
Angst is op zich niet abnormaal. Angst is zelfs nodig. Anders zouden we van een gebouw springen omdat het de kortste en snelste weg naar beneden is. Angst behoedt ons voor roekeloosheid. Op die manier draagt angst bij aan ons over-leven. Als angst echter ons leven gaat bepalen, hebben we een probleem.
We leven in onzekere tijden en dus heeft de angst vrij spel. Dit is alleen niet nieuw. Ik zie het al enkele jaren: we schuiven op. Angst nestelt zich steeds dieper in onze samenleving. In deze Corona-tijd valt het gewoon meer op.
Het virus houdt een reële dreiging in én we hebben er weinig controle op (want geen vaccin). Toch hebben we nog nooit zoveel controle gehad. Onze gezondheidszorg is nog nooit zo goed en zo toegankelijk geweest. Onze hygiëne is nog nooit zo goed geweest (misschien zelfs té goed (als we naar allergologen luisteren)), we hebben meer mogelijkheden dan ooit om het virus te onderzoeken,… Toch zijn we met z’n allen bang.
Die angst hebben we onszelf aangeleerd. Ik durf zelfs stellen: hoe meer controle, hoe meer angst… We zitten vast in een illusie van controle. Doordat we meer controle krijgen, kunnen we oncontroleerbaarheid niet meer aan en worden we bang. We zijn de onzekerheid niet meer gewoon.
Zal ik een voorbeeld geven? Ik stam uit de tijd dat er geen gsm’s waren. Ik ging met mijn fiets naar de middelbare school. Een vrij lang stuk van de weg liep langs een heel drukke baan. Een jongen uit mijn school verongelukte er zelfs. Een fietspad was er niet.
En toch lieten mijn ouders mij met de fiets gaan. Of ik veilig op school aankwam, was voor mijn ouders iedere dag onzeker.
Vandaag hebben zowat alle middelbare scholieren een gsm. Daardoor is de onzekerheid waar mijn ouders mee geconfronteerd werden grotendeels verdwenen. Er wordt een berichtje gestuurd met: ‘ik ben er’, waardoor de onzekerheid verdwijnt. Probleem is dat als zoon- of dochterlief een berichtje vergeet te sturen er vrijwel onmiddellijk paniek ontstaat. Door de toename van controle hebben we onszelf niet meer geleerd om met onzekerheid te leven.
Mijn punt is dat hoe meer controle we proberen uit te oefenen, hoe slechter we leren omgaan met de -inherent aan het leven verbonden- onzekerheid. Het woord proberen is hier belangrijk, want onze poging tot controleren (een berichtje ontvangen) heeft weinig effect op het daadwerkelijk voorkomen van een ongeval. En de prijs die we bepalen is een leven dat steeds meer en meer bepaald wordt door angst.
Maar hoe geraken we hier dan uit? Het antwoord is simpel en tegelijkertijd ongelooflijk moeilijk: durf onzekerheid en angst een plaats geven in je leven. We moeten accepteren dat we niet alles onder controle hebben, dat onzekerheid erbij hoort. Anders gezegd: als de angst voor de dood ons leven bepaalt, stopt ons échte leven.
~Michaël~