De leerkuil: zo voelt het als je iets nieuw leert...
29/01/2021 - 12:38
In deze blog vertelt Ruth hoe belangrijk het beeld van de leerkuil is... Een blog over het belang van doorzetten, oefenen en herhalen. En soms ook tevreden te zijn met 'goed genoeg'.
Misschien ken je het beeld van de leerkuil wel? Het is een beeld van James Nottingham dat ik vaak gebruik in de praktijk. De visual die ik ervan maakte, staat in mijn bureau en ik verwijs er wekelijks naar. Ik maakte hem eigenlijk voor kinderen en jongeren, maar ik merk dat het voor volwassenen ook heel helpend kan zijn.
De leerkuil bestaat uit 6 stappen die je doorloopt als je voor een nieuwe uitdaging staat of iets nieuw leert.
- Ik denk dat ik weet hoe ik dit kan aanpakken. Ik start heel enthousiast!
- Het is toch niet zo gemakkelijk als ik dacht.
- Ik twijfel hoe ik verder zal gaan.
- Ik ga moeten doorzetten, oefenen, hulp vragen...
- Ik denk dat het gaat lukken. ...
- Yes, I can! Ik ben blij dat het gelukt is!
Ik zie in de praktijk vaak kinderen en jongeren die aan het wroeten zijn. Jongeren bij wie alles tot nu toe vlot ging op school en die op een bepaald moment vastlopen. Als alles altijd vanzelf gaat en je vlot over de leerkuil springt, dan kan het immers heel lastig zijn als je voor een moeilijke uitdaging staat. Dan zie ik jongeren blokkeren en onderaan in de leerkuil blijven.
Deze week begeleidde ik een meisje van 12 jaar. Ze is gewoon om altijd over de leerkuil te springen. Er is niet vaak iets dat niet goed lukte. Ze wil het heel goed doen, maar ze legt de lat daarbij zo hoog dat het som niet lukt met het beeld dat zij in haar hoofd heeft. Ik liet haar de leerkuil tekenen. Op een groot vel wit papier. Eén van haar talenten is 'de mooimaker'. Ze houdt ervan om alles mooi te maken. Heel mooi. Té mooi? Eén van de uitdagingen van een mooimaker is om het perfecte te leren loslaten en tevreden te leren zijn met 'mooi genoeg'.
En laat dat nu net ook mijn oefenpunt zijn... :-). Als ik vroeger iets tekende of een samenvatting maakte, kon ik 5 keer herbeginnen omdat het niet mooi genoeg was of omdat er een vlek op was gekomen. Nu probeer ik mezelf te oefenen en tevreden te zijn met 'mooi genoeg'.
Ik vroeg aan het meisje om de mannetjes van de leerkuil te tekenen. Haar potlood in de ene hand, de gom al in de aanlag voor de kleinste fout... "Waarom kan jij zo goed tekenen?", vroeg ze. "Omdat ik ook al veel geoefend heb". Ik liet haar mijn 'oefenboekske' zien met mijn probeersels. Ik vind het belangrijk dat kinderen zien dat volwassenen ook blijven groeien, dat ik ook moet oefenen om ergens te geraken. Daarom hou ik nu ook alles bij in mijn oefenboekje en gooi ik niets weg. Na een jaar is het dan fijn om de evolutie te zien.
Ik daagde haar uit om tijdens het tekenen niet te gommen en om de evolutie te zien bij haar mannetjes. Om te kijken of het steeds beter zou gaan bij haar... En ze deed het. Met veel puffen en zuchten. Zo zat ze ineens voor mijn neus in de leerkuil, met alles erop en eraan: veel bewolkte gedachten: "Ik ga het niet kunnen", "Kijk eens hoe lelijk", "Het lukt me weer niet". En toch zette ze door... Ik vertelde haar hoe knap het was van haar dat ze niet had gegomd en dat ze toch had doorgezet. Dat ze was blijven tekenen... Maar ik zag dat ze niet helemaal tevreden was.
Toen haar mama er op het einde bijkwam en vertelde dat ze in haar 'THIS IS ME'-boekje heel wat pagina's had uitgescheurd voor ze het mooi genoeg vond, besefte ik dat het wel een hele grote uitdaging was voor haar om niet te mogen gommen. Het was een serieuze stretch voor haar...
Ik ben benieuwd om haar binnenkort terug te zien en te horen hoe het was om haar leerkuil verder af te werken... En of ze er ook tevreden over kan zijn.
Een gelijkaardig verhaal hoorde ik van een andere jongen die ik begeleid. Toen hij de leerkuil thuis maakte met zijn mama op een grote flap, ging hij zelf ook door de leerkuil. "Het lukt hier niet", "Ik wil het net zoals Ruth tekenen"... Maar ook hij zette door... En nu pronkt de leerkuil in hun living.
Ook bij ons heeft de leerkuil een plekje in huis. Ik tekende hem op de muur in de hall. Regelmatig verwijs ik ernaar bij onze eigen kinderen als iets moeilijk gaat. Als ze moeten oefenen om iets te leren. Zelfs Rune (4 jaar) kan al heel goed uitleggen wat de leerkuil is. "Ja, mama, dat is toch simpel. Als je iets nieuw moet leren, dan gaat dat niet direct en soms zit je in de leerkuil. En dan moet je blijven oefenen en dan gaat het steeds beter!". Jong geleerd, is oud gedaan :-). Hij kan het mooi verwoorden, maar het klopt ook echt bij hem, want hij is een echte doorzetter en blijft ervoor gaan.
Waarom vertel ik dit? Omdat ik het belangrijk vind dat kinderen al van jongs af aan leren dat ze kunnen oefenen om ergens te geraken. Dat het niet altijd vanzelf gaat. Dat het misschien zelfs nog leuker is als je blijft oefenen en op die manier je doel kan bereiken. Kleine stapjes zetten. Blij kunnen zijn met die kleine stapjes.
Dat is ook wat zelf graag doe: Mensen begeleiden in die kleine stapjes, een professionele supporter zijn en heel zachtjes, maar soms ook heel luid mee supporteren. Samen door de leerkuil gaan en hen daarin begeleiden. Zodat ze terug meer in hun kracht staan en kunnen zeggen: THIS IS ME!
Ik ga elke keer weer door de leerkuil als ik aan het prutsen ben met technische dingen voor een webinar bijvoorbeeld... Zoals mijn webinar van volgende week rond leren leren. Ook dan ben ik zelf veel aan het leren :-)
Wanneer ging jij onlangs door de leerkuil? Vertel je dat ook aan je kinderen? Laat hen zeker weten dat je zelf ook nieuwe dingen leert en dat dat niet altijd gemakkelijk is. Ik ben er zeker van dat ze heel goed gaan luisteren op zo'n moment...
Neem gerust contact met me op voor meer info of begeleiding: ruth@espazo.be